Italija je zemlja koja ima odlične preduslove za uzgoj grožđa i proizvodnju vina, a to su odlični prirodni uslovi, dobar sastav zemljišta, voda i sunce. Gotovo da nema mesta uz koje ne postoje nepregledni vinogradi. Ako je za Francuze vino pre svega tradicija i istorija, za Italijane vino je hrana.
Najpoznatije sorte grožđa koje se uzgajaju u Italiji su Barbera, Sanđoveze i Nebjolo, a najpoznatija vina Chianti i Barolo.
Oko 30% ukupne svetske proizvodnje vina dolazi upravo iz Italije. Od 20 vinskih regiona kolko ih ima u Italiji najpoznatiji su Toskana, Pijemont, Veneto, Sicilija i Sardinija.
Pijemont
Jedna od najznačajnijih vinskih regija Italije smeštena je na severu Italije u okolini Torina. Pijemont je poznat širom sveta po najboljim italijanskim crvenim vinima Barolo i Barbaresco, koja se proizvode od grožđa Nebjolo. Barolo i Barbaresko su jaka crna vina puna tanina, koja se piju najmanje tri godine posle odležavanja, jer tek tada dobijaju na kvalitetu. Ova dva vina mogu da stare u vinariji i po 10-15 godina. Preporuka je da se ovo vino obavezno dekantira pre služenja. Barbera je druga najrasprostanjenija sorta crnog grožđa ove regije, od koje se proizvode bogata voćna vina koja imaju visok sadržaj kiselina. Pijemont je regija poznata po crnim vinima, ali i po belom vinu Gavi, koje je ime dobilo po mestu iz koga potiče. Ovo vino karakteriše naglašena suvoća i kiselost.
Nebjolo je veoma zahtevna sorta grožđa, poput pinot noira, pa su samo pravi majstori vinarstva sposobni da nebjolo dovedu do savršenstva u boci.
Na tržištu Srbije prisutni su samo neke od najpoznatijih vinarija iz Pijemonta.To su Beni di Batasiolo, I siglati, Paolo Scavino, Elio Perrone di Stefano Perrone, Renato Ratti, Pio Cesare, Fontanafredda, Aldo Conterna , Angelo Gaja, Stefano Farina.
Osim gore nabrojanih poznate vinarije ove vinske regije su Ceretta, Bruno Giacosa, Luciano Sandrone, Marcarini, Prunotto…
Toskana
U vinskoj regiji Toskana proizvode se neka od najboljih i najcenjenijih vina na svetu.
Chianti i Brunello di Montalcino, su vina kaja su ovu regiju učinili poznatom širom sveta.
Chianti je crveno suvo vino sa voćnom aromom, napravljeno od sorte grožđa Sanđoveze, uz mali dodatak još nekih italijanskih sorti.
Vino Brunelo di Montalćino, se proizvodi samo od sorte Sanđoveze, podvrsta brunelo. Ovo je jedno od skupljih vina. Pre konzumiranja potrebno mu je da odleži više od pet godina u buretu i još toliko u boci. Preporuka je da pre služenja u dekanteru odstoji nekoliko sati. Jeftinija varijanta ovog vina je Roso di Montalćino, koje ne mora dugo da odležava.
Još jedno vino ove regije spada u najbolja crvena vina Italije. To je vino Nobile di Montepulcian, takođe bazirano na sorti Sanđoveze. Sva tri vina, iako su napravljena od iste sorte, imaju potpuno različit karakter i aromu.
Najpoznatiji proizvođači vina ove regije su Castello di Ama, Masseto, Fonterutoli, Ruffino, Rocca delle Macie, Monsanto, Antinori, Lamole di Lamole, Santa Margherita, Felsina, Castello di Volpaia, Mazzei, Casanova di Neri, Ornellaia, Capannelle, Tenuta San Guido. Neka vina ovih vinarija prisutna su i na srpskom tržištu poput Sassicaia, Solaia, Tignanello, Masseto, Ornellaia, Summus , Guado al Tasso, Siepi, 50&50 Capannelle.
Veneto
Vinska regija Veneto spada u sam vrh italijanskog vinarstva. Što se tiče količine proizvedenog vina Veneto je lider kad je u pitanju severna Italija.U ovoj regiji nastalo je nekoliko odličnih autentičnih vina.
Poznata vina regije Veneto su amarone, proseko, soave i valpoličela.
Regiju Veneto proslavio je jedinstveni Amarone della Valpolicella, vino koje se dobija od grožđa sušenog na tradicionalan način. Boja vina je crvena , miris podseća na sušeno voće, duvan i začine, dobrog je ukusa. Ovo vino mnogi smatraju za najbolje vino iz Verone i kao jedno od najvažnijih Italijanskih crvenih vina. Vino je cenjeno kod potrošača širom sveta. Među najbolje proizvođače amarona ubrajaju se Allegrini, Bolla, Masi, Tommasi, Cesari.
Vina Soave potiču iz regije istog naziva, koja se nalazi istočno od Verone.Vino se dobija kupažiranjem sorte garganege i trebijana. Ovo belo vino je lagano i sveže, pitko i može dase konzumira u velikim količinama.
Sorta prosseco ili glera danas se uglavnom gaji u regiji Veneto i od nje se pravi penušavo vino Prosseco. Prosseco proizveden u Conegliano i Valdobbiadene oblasti predstavlja sintezu istorije i prirodno vrhunskog kvaliteta.
Poznate vinarije ove regije su Allegrini, Bertani, Casa Cecchin, La Capuccina, Masi, Ruggeri, Suavia, Graziano Pra, Azienda Agricola Graziano Pra.
Sicilija
Danas Sicilija ima više vinograda nego bilo koja druga italijanska regija. Sicilija je jedna od najplodnijih vinskih regija. Od sorte grožđa Nero d’Avola, koje se gaji u ovoj regiji vinarija Taska D’Almerita pravi vrhunsko vino Roso del Konte. Slatko i jako vino Marsala visokog procenta alkohola, po mnogo čemu slično dalmatinskom prošeku takođe je karakteristično za ovu vinsku regiju. U zavisnosti od grožđa od koga se pravi razlikuju se tri vrste vina Marsala. Tri vrijacije boja su jantarna, zlatna i rubin. Ovo vino se pije kao aperitiv, ili nakon jela uz desert. U poslednje vreme kvalitet proizvodnje vina podiže se i u ovoj vinskoj regiji, pa se primat daje autohtonim sortama.
Manje vinske regije Italije su
Abruco
Friulija, poznata po odličnim belim vinima.
Valle d‘Aosta – regija na severu Italije
Liguria – regija na severu Italije u okolini Đenove. Karakteristična za ovu regiju su bela vina.
Lombardia – regija u severnom delu Italije u okolini Breše.
Trentino Alto Adige – ova regija poznata je po odličnim šampanjcima i dobrim belim vinima.
Friuli Venezia Giulia –regija na severoistoku Italije, u okolini Trsta. Prave bela vina (Malvasia, Chardonnay, Pinot Bianco i Grigio, Traminer), ali i crvena (Merlot, Cabernet Sauvignon i Franc).
Emilia Romagna – ova regija se nalazi u okolini Bolonje, za koju su karakteristična uglavnom crvena vina.
Marche – regija u centralnij Italiji, poznata po belim Verdicchio vinima.
Umbria –nalazi se u okolini Peruđe i poznata je po belim Orvietto vinima.
Lazio – Regija u centralnoj Italiji poznata po belim vinima Frascati i Orvieto.
Abruzzo – srednja Italija, okolina Peskare. Poznata po crvenim vinima Montepulciano d’Abruzo i Trebbiano d’Abruzo. U našoj zemlji ova regija je poznata najviše zbog odličnih vina vina koje pravi Marina Cvetić .
Poznate vinarije u Italiji:
VINARIJA: ALLEGRINI
Fumane di Valpolicella, Veneto
VINARIJA: ALTESINO
Montalcino, Toskana
VINARIJA: CASANOVA DI NERI
Montalcino, Toskana
VINARIJA: CASTELLO BANFI
Montalcino, Toskana
VINARIJA: CASTELLO DI GABBIANO
San Casciano, Toskana
http://www.castellogabbiano.it/
VINARIJA: CONTE D’ATTIMIS MANIAGO
Buttrio, Friuli-Venezia-Giulia
http://www.contedattimismaniago.it/
VINARIJA: DECUGNANO DEI BARBI
LOKACIJA: Orvieto, Umbria
http://www.decugnanodeibarbi.com/
VINARIJA: LE PUPILLE
Grosetto, Toskana
http://www.fattorialepupille.it/
VINARIJA: LIS NERIS
Gorizia, Friuli-Venezia-Giulia
VINARIJA: LUNGAROTTI
Torgiano, Umbria
VINARIJA: PAOLO BEA
Montefalco, Umbria
VINARIJA: PIO CESARE
Alba, Pijemont
VINARIJA: REVELLO FRATELLI
La Morra, Pijemont
http://www.revellofratelli.com/
VINARIJA: ROCCA DI FABRI
Montefalco, Umbria
VINARIJA: RUFFINO – IMANJE POGGIO CASCANO
San Paolo, Toskana
VINARIJA: VIE DI ROMANS
Gorizia, Friuli-Venezia-Giulia
VINARIJA: VIETTI
Castiglione Falletto, Pijemont